ekonomici kafası
aslında yazı gayet basit ve taslak olacağı için medium'u açma niyetim vardı ama twitter'ım kapalı olduğu için medium'da hesap açmak nasip olmadı. başka zamana artık.
insanların diyorum, okuduğu bölümler düşünme şekillerini bile değiştiriyor hakikaten. ben bugün, zihnen mainstream ekonomiciye dönüştüğümü anladım -notlarımı hesaba katarsak dönüşmeyi pek beceremedim gerçi-.
insanların vergi kaçırıp durmaları üzerine hukukçu bir arkadaşla şöyle bir diyalog yaşadık:
(vergi kaçırıyor herkes)
+abi insanlar niye böyle yapıyorlar anlamıyorum (hukukçu)
-niye kaçırmasınlar ki? onları vergi kaçırmaktan alıkoyacak bir incentive yok?* (iktisatçı)
+vatandaşlık bilinci abi! (hukukçu)
insana bakışımız farklı bi kere. o, bizim insanımızın bizim insanımız olmasından ötürü kaçakçı, çıkarcı, kurnaz tilki vs. olduğunu düşünüyor. bense insandan insana fark olmadığını düşünüyorum. o, dolayısıyla "e avrupa'da nasıl vergi kaçırma oranları düşük?" diye soruyor, ben onların 20,000 gdp per capita'nın üstünde oldukları için vergi kaçırmadıklarını savunuyorum.
bütün insanlar bütün act'lerini cost and benefit analizleriyle profit maximization yaparak hayata geçirirler. bir insana iyilik yapmak, aslında kişinin kendisinin mutlu olması içindir; herhangi maddi bir getirisi olmayan kulluk ibadetleri, ahirete yönelik yatırımdır vs. Yani her şey "rasyonel insan" varsayımının içindedir ve bu varsayıma göre, "vatandaşlık bilinci" dediğimiz şey bir yere oturmuyor. bilinç? e abi sonra? peki ya bilincin bu götürdüğü karşısında getirisi ne olacak? boşuna mı bilinçliyim ben yani?
öyle sanıyorum ki zihnimi ele geçiren bu nedensellik temelli ve efficiency odaklı düşünme biçimi tehlikeli bir şey. fakat tehlikeli olduğunu sadece tahmin edebiliyorum. biliyor olsaydım bu düşünceden tamamen arınabilirdim zira.
*kafamda o an her şeyi yakalamanın imkansız olduğu böyle bi alanda, vergiye ödül gibi incentive'ler düşünüyorum.
insanların diyorum, okuduğu bölümler düşünme şekillerini bile değiştiriyor hakikaten. ben bugün, zihnen mainstream ekonomiciye dönüştüğümü anladım -notlarımı hesaba katarsak dönüşmeyi pek beceremedim gerçi-.
insanların vergi kaçırıp durmaları üzerine hukukçu bir arkadaşla şöyle bir diyalog yaşadık:
(vergi kaçırıyor herkes)
+abi insanlar niye böyle yapıyorlar anlamıyorum (hukukçu)
-niye kaçırmasınlar ki? onları vergi kaçırmaktan alıkoyacak bir incentive yok?* (iktisatçı)
+vatandaşlık bilinci abi! (hukukçu)
insana bakışımız farklı bi kere. o, bizim insanımızın bizim insanımız olmasından ötürü kaçakçı, çıkarcı, kurnaz tilki vs. olduğunu düşünüyor. bense insandan insana fark olmadığını düşünüyorum. o, dolayısıyla "e avrupa'da nasıl vergi kaçırma oranları düşük?" diye soruyor, ben onların 20,000 gdp per capita'nın üstünde oldukları için vergi kaçırmadıklarını savunuyorum.
bütün insanlar bütün act'lerini cost and benefit analizleriyle profit maximization yaparak hayata geçirirler. bir insana iyilik yapmak, aslında kişinin kendisinin mutlu olması içindir; herhangi maddi bir getirisi olmayan kulluk ibadetleri, ahirete yönelik yatırımdır vs. Yani her şey "rasyonel insan" varsayımının içindedir ve bu varsayıma göre, "vatandaşlık bilinci" dediğimiz şey bir yere oturmuyor. bilinç? e abi sonra? peki ya bilincin bu götürdüğü karşısında getirisi ne olacak? boşuna mı bilinçliyim ben yani?
öyle sanıyorum ki zihnimi ele geçiren bu nedensellik temelli ve efficiency odaklı düşünme biçimi tehlikeli bir şey. fakat tehlikeli olduğunu sadece tahmin edebiliyorum. biliyor olsaydım bu düşünceden tamamen arınabilirdim zira.
*kafamda o an her şeyi yakalamanın imkansız olduğu böyle bi alanda, vergiye ödül gibi incentive'ler düşünüyorum.
Yorumlar
Yorum Gönder